dinsdag 11 december 2018

Op weg naar duurzaamste luchthaven ter wereld

Luchtvaart en duurzaamheid, kan dat samengaan? Wie de recente discussies in het nieuws volgt zou zeggen van niet. Maar tijdens SHARE Meets donderdag 6 december klonken andere geluiden. Schiphol wil de meest duurzame luchthaven ter wereld worden. Ook heeft de Nederlandse luchtvaartsector een actieplan gemaakt om te komen tot 35 procent minder CO2-uitstoot in 2030. Adam Elzakalai, wethouder Luchthavenzaken van Haarlemmermeer, is optimistisch: “Schiphol is wat mij betreft de mooiste en beste luchthaven ter wereld. Wie op Schiphol landt, zit met een beetje geluk binnen 35 minuten aan z’n eerste biertje op de Dam. Natuurlijk biedt een luchthaven in stedelijk gebied uitdagingen, maar laten we daar het positieve van inzien.” Hij riep de deelnemers op om samen te werken aan de luchthaven van de toekomst. “De kennis en de kunde die wij daarbij opbouwen zijn prachtige producten om te exporteren.” SHARE Meets-dagvoorzitter was Ilknur Donmez (Economische Zaken en Luchthavenzaken gemeente Haarlemmermeer). De bijeenkomst vond dit keer toepasselijk plaats in het Luchthavengebouw op Schiphol.

Stroom van Nederlandse windenergie
Schiphol wil in 2030 afvalvrij en volledig CO2-neutraal zijn, vertelde Denise Pronk, programmamanager Corporate Responsibility van Schiphol. Zij somde een groot aantal maatregelen op die zijn en worden genomen. Zo is de stroom op Schiphol – en ook op de andere luchthavens van de Schiphol Group - sinds dit jaar volledig afkomstig van Nederlandse windenergie. De nieuwe pier (55.000 m2) die in aanbouw is, wordt de duurzaamste van Schiphol, onder meer door gebruik van biomateriaal, isolerend glas en hergebruik van plastic en marmergruis. Ook krijgt de pier 5.000 m2 zonnepanelen en worden toiletten doorgespoeld met regenwater. 

Chinees accubedrijf bouwde de bussen
Het is soms pionieren en experimenteren, vertelde Pronk. De 35 bussen die passagiers vanaf de gate naar het vliegtuig en vice versa brengen, waren oude, vervuilende diesels. Schiphol wilde ze vervangen door elektrische bussen, maar er was geen enkel bedrijf die die kon leveren. “Ten slotte vonden we een Chinees accubedrijf dat zei: wij hebben de accu’s, daar willen we wel bussen omheen bouwen.” Dat was de start van een intensieve samenwerking. “Het mooie is dat het bedrijf deze bussen nu levert aan luchthavens over de hele wereld.”

Ontwerpen en bouwen vanuit respect
“Werken aan een duurzame samenleving doe je vanuit je hart”, benadrukte Martijn Horsman, projectmanager van Schiphol Real Estate. Hij is onder meer verantwoordelijk voor de bouw van het mortuarium dat vorig jaar op Schiphol is geopend. Het pand is gebouwd volgens het cradle to cradle-principe: het kan in delen uit elkaar gehaald en hergebruikt worden, of worden teruggebracht tot grondstoffen die weer kunnen worden hergebruikt. 

Uitdaging
“Respect was het leidend principe bij het ontwerpen en bouwen. Respect voor de overledenen en de nabestaanden, maar ook voor de aarde en voor de generaties na ons.” Om de grondstoffen later te kunnen hergebruiken is het nodig om die in een digitaal model precies vast te leggen, legde Horsman uit. “De uitdaging is om dat model bij te houden als in de loop van de tijd iets aan het gebouw wordt gewijzigd of vervangen.”

Zeven maatregelen voor duurzame luchtvaart
Een duurzame luchthaven is één ding, een duurzame luchtvaart iets anders. Ook daar wordt aan gewerkt. Schiphol is een van de 20 transportorganisaties en kennisinstellingen die samen het Actieplan ‘Slim en Duurzaam’ hebben opgesteld. Dit plan is begin oktober 2018 is aangeboden aan minister van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat. 

7 maatregelen
Hierin staan 7 maatregelen om te komen tot 35 procent minder CO2 uitstoot van de luchtvaart in Nederland in 2030: het optimaliseren van vliegroutes en procedures, het stimuleren van schonere vliegtuigen via luchthavengelden, inzet van duurzame brandstof, radicale vlootvernieuwing, inzet van internationale treinen voor korte afstanden, emissieloze luchthavens en een snelle en efficiënte reis van en naar luchthavens. 

Biokerosine-fabriek in Nederland?
Op een van die maatregelen, de inzet van duurzame brandstof, ging Oskar Meijerink van SkyNRG dieper in. Dit bedrijf is actief op het gebied van levering van biobrandstof aan de luchtvaart. “Om te komen tot een vermindering van CO2-uitstoot is duurzame brandstof onontkoombaar”, aldus Meijerink. 

Biokerosine wordt gewonnen uit organische, hernieuwbare grondstoffen en is schoner dan ‘gewone’ kerosine. Het wordt nog op kleine schaal toegepast in de luchtvaart, onder meer omdat er maar één fabriek is die het produceert, in de Verenigde Staten. SkyNRG wil ook een fabriek bouwen in Nederland. Probleem is echter dat biokerosine nu ongeveer twee keer zo duur is als gewone kerosine. Voor luchtvaarmaatschappijen is dat een enorme drempel om over te stappen. Zij vrezen voor hun concurrentpositie. Vanuit de zaal werd intensief meegedacht over mogelijke oplossingen, waaronder Europese afspraken over heffingen op alle vluchten van en naar Europa.

Bekijk hier het filmpje.